၁၃ သြဂုတ် ၂၀၂၁
ကမ္ဘောဒီးယားမှာ ခမာနီအုပ်စိုးမှုကာလ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်တဲ့ ခမာနီထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်ဟောင်း Khieu Samphan ကို တသက်တကျွန်းဒဏ် ချမှတ်ထားတာကို ရှေ့တပတ်ထဲ အယူခံဝင်ပါမယ်။ နံပါတ်တစ်ခေါင်းဆောင် Pol Pot ပိုပေါ့ ဦးဆောင်တဲ့ ခမာနီအဖွဲ့ကြောင့် ၁၉၇၅ ကနေ ၁၉၇၉ အထိ ကာလအတွင်း ကမ္ဘောဒီးယားပြည်သူ နှစ်သန်းလောက်ဟာ အလုပ်ဒဏ်၊ အငတ်ဘေးနဲ့ အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုတွေအောက်မှာ အသက်ပျောက်ခဲ့ရပါတယ်။
လူနဲစု ဗီယက်နမ်လူမျိုးစုတွေအပေါ် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်တယ်လို့ ၂၀၁၈ မှာ စီရင်ချက်ချထားတာကို အသက် ၉၀ ရှိပြီဖြစ်တဲ့ အာဏာရှင်ဟောင်း ခီယူဆန်ဖန် Khieu Samphan က လာမဲ့တနင်္လာ သြဂုတ် ၁၆ မှာ အယူခံဝင်ဖို့ ပြင်နေတာပါ။
ခီယူဆန်ဖန်နဲ့အတူ ခမာနီနံပါတ်နှစ်ခေါင်းဆောင်ဟောင်း Nuon Chea ကို လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုအတွက်သာမက အဓမ္မလက်ထပ်ထိမ်းမြားမှု၊ မုဒိန်းမှု စတဲ့ အမှုအမြောက်အမြားနဲ့လဲ စီရင်ချက်ချထားပါတယ်။
ဒီနှစ်ဦးဟာ ၁၉၇၅ ဖနွမ်းပင်မြို့တော်က ပြည်သူတွေကို ခမာနီတပ်က ကျေးလက်ဒေသဆီ မောင်းထုတ်တဲ့ကာလမှာ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ်ဆန့်ကျင်တဲ့ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်တယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ ကျောထောက် နောက်ခံ တရားရုံးက ၂၀၁၄ မှာ ဆုံးဖြတ်ပြီး တသက်တကျွန်းဒဏ် ချမှတ်ပြီးသားပါ။
ခမာနီနံပါတ်နှစ် Nuon Chea ၂၀၁၉ မှာ သေသွားလို့ ခီယူဆန်ဖန်ဟာ ရာဇဝတ်မှုတွေကို ရင်ဆိုင်ဖို့ တဦးတည်သော ခမာနီခေါင်းဆောင်အဖြစ် ကျန်ရစ်ပါတယ်။
လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု စွဲချက်ကို တရားသေလွှတ်ရေး လျှောက်ထားမယ်လို့ ခီယူဆန်ဖန်ရဲ့ရှေ့နေက ပြောပါတယ်။
ခမာနီခေါင်းဆောင် နံပါတ်တစ် ပိုပေါ့ကတော့ ဘာအမှုမှ မရင်ဆိုင်ရဘဲ ၁၉၉၈ မှာ ကွယ်လွန်ခဲ့ပါပြီ။ ခမာနီ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဖြစ်ခဲ့သူ Ieng Sary နဲ့ သူ့ဇနီးလဲ တရားစွဲမခံရခင် ကွယ်လွန်ပါတယ်။
ခမာနီ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်တွေကို အရေးယူဖို့အတွက်ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံဥပဒေနဲ့ နိုင်ငံတကာဥပဒေတို့ကို ပေါင်းစပ်ကျင့်သုံးတဲ့ အထူးတရားရုံးကို ကုလသမဂ္ဂက ကျောထောက်နောက်ခံပြုလို့ ၂၀၀၆ မှာ စတင်တာပါ။
ဒီတရားရုံးက လူသုံးဦးကိုပဲ စီရင်ချက်ချခဲ့ပြီး ကုန်ကျစရိတ် က ဒေါ်လာ သန်းသုံးရာကျော်ပါတယ်။
ခမာနီအမာခံ ဖြစ်ဖူးတဲ့ လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်က နောက်ထပ်အမှုစွဲချက်တွေကြောင့် နိုင်ငံမတည်မငြိမ်ဖြစ်မယ်ဆိုပြီး ကန့်ကွက်နေပါတယ်။
Source/Photo: AFP/lk
